Pangartian Sareng Conto Paribasa Wawaran Luang, Pangjurung Laku Hadé, jeung Panyaram Lampah Salah
 |
| www.extapia.com |
Bismillahirrahmanirrahim. Paribasa sunda téh aya tilu macam nyaeta Paribasa
Wawaran Luang, Panjurung Laku Hadé, jeung Panyaram Lampah Salah. Ayeuna sim kuring bade ngajelaskeun pangartian sareng contona, kumargi kitu upami aya anu teu ngarti naon hartosna tiasa
komentar ti handap ieu artikel. Mangga bade basa sunda atanapi indo da kuring
ge teu alus-alus teuing dinu basa sunda mah, janten wios make basa Indonesia
ge.
A. Paribasa Wawaran Luang
Paribasa Wawaran Luang nyaéta
paribasa anu eusina ngébréhkeun pangalaman nu tos lumrah di masyarakat sarta
mangrupa bahan kangge babandingan pikeun laku lampah urang.
Conto Paribasa Wawaran Luang
No
|
Paribasa
Wawaran Luang
|
Hartosna/Hartina
|
1
|
Adat
kakurung ku iga
|
Adat,
Kabiasaan, Parilaku anu tos hésé dipiceunna
|
2
|
Awéwé
dulang tinande
|
Istri
kudu nurut kasalaki
|
3
|
Buruk-buruk
papan jati
|
Sakirang
ngagoréng-goréng dulur sorangan lamun meunang ka susah anggeur moal di anteup
|
4
|
Deukeut-deukeut
anak taleus
|
Deukeut
mah dekeut tapi euweuh nu nyahoeun
|
5
|
Dihindar
pinasti anyar pinanggih
|
Takdir
mah tos ditangtukeun ku Allah rék kumaha-kumaha oge
|
6
|
Gedé
gunung pananggeuhan
|
Ngagaduhan,
boga, Aya andelan dulur beunghar
|
7
|
Hulu
gundul dihihidan
|
Anu
keur untung tambah untung
|
8
|
lwak
nangtang sujen
|
Wani
nyorang pibahayaeun
|
9
|
Kokoro
manggih Mulud, puasa manggih Lebaran
|
Mangpang
meungpeung
|
10
|
Mihapé
hayam ka heulang
|
Mihapéan
barang ka jelma nu tos kanyahoan teu jujur
|
11
|
Wiwirang
di kolongcatangnya gedenya panjang
|
Ngalaman
hiji kajadian anu matak pikaéraeun
|
12
|
Uncal
tara ridueun ku tanduk
|
Boga
élmu pangaweruh mah moal hésé mamawa
|
13
|
Ungguh
baléwatangan
|
Dibawa
ka pangadilan
|
14
|
Umur
gagaduhan, banda sasampiran
|
Umur
jeung harta banda hakékatna milik Allah SWT
|
15
|
Uyah
mah tara téés ka luhur
|
Kalakuan/Sifat/Tabiat
nu jadi anak moal pati jauh jeung tabiat kolotna
|
B. Paribasa Pangjurung Laku Hadeé
Paribasa
Pangjurung Laku Hadé nyaéta paribasa
anu eusina pikeun pangjurung milampah kahadéna atawa nasihat.
Conto Paribasa Pangjurung Laku Hade
No
|
Paribasa Pangjurung Laku Hadé
|
Hartosna/Hartina
|
1
|
Ambek sadu santa budi
|
Soléh haté
|
2
|
Ari diarah supana, kudu dijaga
catangna
|
Ari gaduh banda nu di ala hasilna,
kudu daék ngurusna
|
3
|
Cikaracak ninggang batu, laun-Iaun
jadi legok
|
Upama dilakukeunna bari junun
sagala rupa nu hésé ogé bakal bisa
|
4
|
Kahareup ngala sajeujeuh, ka tukang
ngala sajeungkal
|
Hirup kudu ati-ati, maké itungan
keur kahareupna sareng pangalaman sa acanna
|
5
|
Kajeun panas tonggong asal tiis
beuteung
|
Nuduhkeun jelma getol digawé, capé
ogé ngereuyeuh wé, nu antukna bisa meunang pangupa jiwa
|
6
|
Kudu bisa ngeureut neundeun
saeuitik mahi loba nyesa
|
Kudu apik dina nyekel harta banda
supaya boga bekel
|
7
|
Kudu bodo alewoh
|
Lamun teu nyaho kudu daek tatanya
|
8
|
Kudu hade gogog, hade tagog
|
Sopan santun, hade tatakrama
|
9
|
Kudu ka cai jadi saleuwi, kadarat
jadi salogak
|
Sauyunan silih pihapekeun
|
10
|
Kudu nete taraje nincak hambalan
|
Kudu puguh tahapanana mun migawe
pagawean
|
11
|
Kudu leuleus jeujeur liat tali
|
Kudu loba tinimbangan
|
12
|
Kudu loba luang jeung daluang
|
Loba pangalaman jeung pangaweruhna
|
13
|
Landung kandungan laer aisan
|
Kudu gede tinimbangan
|
C. Paribasa Panyaram Lampah Salah
Paribasa Panyaram lampah salah
nyaeta paribasa anu eusina mangrupa panyaram pikeun ngalakukeun hiji hal anu
matak ngarugikeun.
Conto Paribasa Panyaram Lampah Salah
No
|
Paribasa Panyaram Lampah
Salah
|
Hartina/Hartosna
|
1
|
Kawas awi sumaér di pasir
|
Luak-léok pikir, teu
puguh tungtungna
|
2
|
Ulah adéan ku kuda
beureum
|
Ginding ku pakéan meunang
nginjeum
|
3
|
Ulah agul ku payung butu
|
Isin ku turunan
|
4
|
Ulah biwir nyiru
robengeun
|
Resep nyaritakeun kagoréngan
batur
|
5
|
Ulah bodo kawas kebo
|
Bodo kacida teu daék
tatanya deui
|
6
|
Ulah cara ka kembang
malati kudu cara ka picung
|
Babari bosenan, kuduna satia
salilana
|
7
|
Ulah cul dogdog tinggal
igel
|
Ninggalkeun pagawé nu tos
baku, terus migawé pagawéan nu taya hasilna
|
8
|
Ulah dagang oncom
rancatan emas
|
Ngalakukeun hiji hal nu
teu saimbang
|
9
|
Ulah incah balilahan
|
Rék ninggalkeun tapi kudu
tetep satia
|
10
|
Ulah kokoro manggih mulud
|
Sarakah makmak mékmék
|
11
|
Ulah koméok méméh dipacok
|
Nyebut teu sanggup saacan
nyobaan
|
12
|
Ulah meungpeun carang ku
ayakan
|
Api-api teu nyaho,
ngantep jelema anu migawé pagawéan salah
|
13
|
Ulah nyeungceurikan upih
ragrag
|
Popoyok ka jalma nu geus
kolot sabab urang gé bakal ngalaman
|
14
|
Ulah pupulur méméh mantun
|
Ménta buruhan méméh prak
digawé
|
15
|
Ulah siga lauk buruk milu
mijah
|
Marok marokeun maneh
|
16
|
Ulah unggut kalinduan,
ulah gedag kaanginan
|
Sieun tiheula, kudu gedé
kawani
|
Kangge paribasa Panyaram Lampah Salah sebenerna wios bade make
ulah atanapi henteu ge tingali wéh conto nomer ka hijina jeung anu sanesna.