Pangartian,
Ciri-ciri, Jenis-jenis, Macam-macam, Contoh, Bedana sareng Sasaruaan Paribasa
jeung Babasan
|
www.extapia.com |
Pangartian,
ciri-ciri, jenis-jenis atawa macam-macam, contoh, bedana sareng
sasaruaan paribasa jeung babasan. Anu sim kuring sebutkeun ti luhur nyaéta
anu badé dijelaskeun ti artikel handap ieu. Paribasa jeung babasan téh
sebenerna mah hampir sarua éta-éta keneh soalna sabagian ti paribasa aya ogé
anu sami sareng babasan jeung sabalikna oge kitu, tapi sebenerna mah aya bédana
saalit tina wangun atanapi kecapna anu bakal di bahas di handap ieu.
A. Paribasa
1) Pangartian Paribasa
Aya 2
pangartian paribasa anu sim kuring badé jelaskeun nyaéta nu kahiji pangartian
asli ti para ahli atawa ti buku-buku nu biasana sok aya.
- Paribasa nyaéta babandingan anu jadi parlambang lakuning
hirup, ngawangun omongan (runtuyan kalimah) anu geus puguh eunteup seureuhna
(sistematika), geus puguh surupanana, geus tangtu pok-pokanna.
Pangartian
kadua nyaéta pangartian ti para laluhur, nini, aki, arurang atawa singkatan,
rangkuman ti pangartian anu baku ti luhur. Pangartian ieu biasana anu sok
diwartoskeun/dijelaskeun ku guru, rerencangan, baturan, kolot, jst.
- Paribasa nyaéta ungkara basa anu diwangun ku dua frasa atawa
leuwih anu eusina mangrupa luang jeung papagon hirup di masarakat, sarta
ngandung harti injeuman
2) Ciri-ciri Paribasa
Tah dina ciri-ciri paribasa téh aya oge bebedana ti babasan jeung aya oge sasaruana paribasa jeung babasan téh, baca heula wéh ieu di handap ciri-ciri
paribasa, nyaéta
:
a. Paribasa sifatna ngabandingkeun, ngupamakeun,
jeung mapandékeun.
b. Paribasa téh omongan anu hartina lain harti
sajalantrahna.
c. Paribasa mangrupa kalimah anu teleb sarta
anteb kana haté nu diajak nyarita.
d. Paribasa
henteu bisa dirobah, dikurangan, dileuwihan, sarta dilemeskeun kekecapanana,
sabab geus mangrupa wangun basa anu geus matok (pakeman) tapi aya oge anu
kurangan tapi hartosna sami keneh contona ‘Ulah dagang oncom rancatan emas’
wios teu ngangge 'Ulah' oge tapi sabagian pendapat kudu make ulah téh tapi hartosna
mah da sami keneh kitu-kitu kéneh.
3) Jenis-jenis atawa Macam-macam Paribasa
Jenis-jenis
atawa macam-macam paribasa téh aya 3, nyaéta :
a. Paribasa wawaran luang eusina ngandung maksud pikeun jadi picontoeun
atawa pieunteungeun.
Contona :
- Dihindar pinasti anyar pinanggih = Takdir mah tos ditangtukeun ku
Allah rék kumaha-kumaha oge
b. Paribasa panjurung laku hadé eusina picontoeun gambaran laku
hadé sangkan jadi tuladeun milampah kahadéan.
Contona :
- Ari
diarah supana, kudu dijaga catangna = Ari gaduh banda nu di ala hasilna, kudu daék ngurusna.
c. Paribasa lampah salah eusina gambaran laku goréng atawa lampah
salah sangkan ulah diturutan.
Contona :
- Ulah dagang oncom
rancatan emas = Ngalakukeun hiji hal nu teu saimbang.
4) Contoh Paribasa
Seer sebenerna mah
contona téh tapi ieu 3 heula weh anu lengkapna tiasa baca di Contoh Paribasa
Sunda Lengkap A – Z. Upami bade anu conto-conto tina pambagĂ©an eta aya diluhur
a. lwak nangtang sujen = Wani nyorang pibahayaeun
b. Kudu hade gogog, hade tagog = Sopan
santun, hade tatakrama
c. Ulah agul ku payung butu
= Isin ku turunan
Tah eta diluhur conto paribasa ti lain eta aya
seer keneh, jeung eta ti luhur tĂ©h anu ‘a’ eta sami conto paribasa wawaran
luang, ‘b’ eta conto paribasa panjurung laku hade, ‘c’ eta conto paribasa
lampah salah.
B. Babasan
1) Pangartian Babasan
Babasan nyata pakeman basa anu ungkarana jeung
hartina geus matok. Babasan ungkarana parondok, umpamana/umumna ngan diwangun
ku dua kecap sarta ngandung harti siloka (Kiasan). Babasan sasaeurna
ngagambarkeun pasipatan jalma.
2) Ciri-ciri Babasan
Di luhur tos dijelaskeun ciri-ciri paribasa, ayeuna urang jelaskeun naon tah ciri-ciri babasan téh, tina ciri-ciri babasan ieu téh aya oge bedana sareng saruana paribasa jeung babasan. Sok baca heula wéh ieu dihandap naon wae ciri-ciri babasan téh.
a. Ngandung harti injeuman (Konotatif).
b. Ukuranna pondok.
c. Umumna diwangun dina kecap kantetan
d. Susunanna tos matok atawa teu tiasa dirobah-robah
3) Jenis-jenis atawa macam-macam babasan
Dina jenis-jenis babasan ieu aya oge saruana paribasa jeung babasan, baca heula weh naon wae jenis atawa macam babasan téh. Jenis-jenis atawa macam-macam babasan téh aya dua, nyaéta :
- Dumasar kana
babandingan.
- Dumasar kana wangunna. Aya tilu macam nyaéta :
a. Babasan kantenan nyaéta dua kecap nu ngabungkeun tur
nimbulkeun harti anyar.
Contona : Gedé hulu = Sombong, balaga, pang jagona, adigung.
Conto dina wangun kalimah : Jadi jalma téh tong gedé hulu,
jalma nu kitu téh moal dipikareseup batur.
b. Babasan rundayan nyaéta babasan anu ngaliwatan
proses ngararangkenan, boh binaraung jeung ngarajek, ngantetkeun boh henteu,
sarta ngandung harti injeuman. Babasan rundayan mineung disébut oge paribasa
imbuhan.
Imbuhan.
1. Awalan (Prefiks) -> Rarangkeun hareup
2. Sisipan (Infiksi) -> Rarangkeun tengah
3. Akhiran (Sufiksi) -> Rarangkeun tukang
4. Konflik (Gabus) -> Rarangkeun barung
Contona : Disakompetdaunkeun = Disaruakeun jeung kasalahan
batur.
Conto dina wangun kalimah : Manéh
mah ka urang téh sok disakompetdaunkeun.
c. Babasan frasa nya Ă©ta babasan anu diwangun ku dua
kecap atawa leuwih anu hubungan antar unsur-unsurna ranggang teu dalit, sarta
ngandung harti injeuman.
Contona : Kandel kulit beungeut = Jalma euweuh ka era
Conto dina wangun kalimah : Jadi jalma
téh tong kandel kulit beungeut,
4) Contoh Babasan
Sabenerna mah seer contona mah ngan 5 heula weh conto
lengkapna di artikel Contoh Babasan Lengkap A – Z. Kumargi kitu nya nu di
handap ieu heula wéh.
- Ayem Tentrem = tenang teu aya kasieun
- Bancang Pakewuh = pikasusaheun
- Cueut kaharep = tereh maot
- Dogdog panrewong = acara panambah
- Leuleus awak = daekan
C. Bebedana sareng Sasaruaan Paribasa jeung Babasan
Kasimpulanna bedana Paribasa jeung Babasan téh, nyaéta :
a. Paribasa
- Ukuranna panjang.
- Kalimahna teleb sarta anteb kana haté nu diajak nyarita.
- Hartina lain ti harti sajalantrahna.
b. Babasan
- Ukuranna pondok.
- Umumna disusun dina wangun kecap kantenan.
- Umumna ngabandingkeun.
Sasaruaan Paribasa jeung Babasan nyaéta :
- Wangunna matok.
- Ngandung harti injeuman (Konotatif).
Kasimpulanna mah bedana paribasa jeung paribasa mah teu beda jauh sami oge sasaruaanna ge teu beda jauh. Tos sakitu kirang lewihna, hapunteun bilih aya
kecap basa anu salah nu lemes, kasar, loma aya nu salah keneh. Nuhun oge tos
maca artikel Bedana sareng Sasaruaan Paribasa jeung Babasan.